Op 12 maart hebben de colleges van burgemeester en wethouders van de gemeenten Goirle, Hilvarenbeek, Oisterwijk en Tilburg besloten gebiedsvisies op te stellen voor De Baars en Kattenberg. Deze twee zoekgebieden zijn in de Regionale Energie- en Klimaatstrategie (REKS) 1.0 aangewezen als kansrijk voor de ontwikkeling van grootschalige duurzame energie. Publiek Ontwikkelbedrijf REKS neemt de uit deze bestuursopdracht voortkomende projectontwikkeling voor zijn rekening.
“Publiek Ontwikkelbedrijf REKS is nu echt van wal,” stelt Johan van de Heijning tevreden vast. Hij is de projectleider van zoekgebieden De Baars en Kattenberg. “We trekken bij de ontwikkeling van deze gebiedsvisies samen op met de gemeenten en het waterschap. De gemeenten sturen het planvormingsproces aan, toetsen alle tussenproducten en zorgen voor politiek-bestuurlijke afstemming en besluitvorming. De uitvoering van de planvormingsfase is een verantwoordelijkheid van overheden en publiek ontwikkelbedrijf samen. Het resultaat van dit gezamenlijke traject bestaat uit gedragen energieprojecten in energiehubs. Dat zijn plekken waar de opwek en opslag van energie in samenhang worden ontwikkeld.”
Trots
“Onze opdracht is een participatievorm in te zetten die past bij het gebied, de bewoners en de toekomstige gebruikers van de te ontwikkelen duurzame energie,” vervolgt Van de Heijning. “We willen duurzame energie ontwikkelen waar de omgeving trots op is. Daarom is het van belang om vroeg in het traject met alle belanghebbenden een transparant en inhoudelijk gesprek te voeren over de mogelijkheden én uitdagingen.”
Overeenkomsten en verschillen
De ontwikkeling van integrale gebiedsvisies voor De Baars en Kattenberg wordt gecombineerd vanwege de overlap in thema’s en belanghebbenden, omdat de plangebieden naast elkaar liggen en omdat beide zoekgebieden zich in dezelfde planfase bevinden. “Dat betekent niet dat de twee zoekgebieden worden samengevoegd,” benadrukt Van de Heijning. “Rondom het infrastructurele knooppunt De Baars – poort naar de Kempen, het Van Gogh Nationaal Park, Beekse Bergen en Tilburg – komen opgaven op het gebied van biodiversiteit, energie, klimaat, mobiliteit, natuur en recreatie samen. Bij de Kattenberg speelt naast de energieopgave en een zorgvuldige ruimtelijke inpassing ook de landbouwtransitie een rol.”
Vier fases
Om tot integrale gebiedsvisies te komen, bepalen de samenwerkingspartners eerst een koers op hoofdlijnen, een perspectief. Daarin beschrijven ze waar en onder welke voorwaarden opwek van duurzame energie zou kunnen plaatsvinden. Na deze eerste fase volgt het gebiedsgericht uitwerken van de koers in gebiedsvisies. Fase drie bestaat uit voorbereidingen voor realisatie van concrete energieprojecten en het aanvragen van vergunningen. In de laatste fase vindt de daadwerkelijke bouw en exploitatie van de energieprojecten plaats.
In de eerste twee fasen voeren de gezamenlijke overheden de regie; deze twee fases worden afgesloten met een bestuurlijk besluit. In de derde en vierde fase is Publiek Ontwikkelbedrijf REKS (POB REKS) aan zet. Daarbij is 50 procent lokaal eigendom het uitgangspunt. Dat betekent dat Inwoners, een collectief van inwoners, maar ook lokale of regionale bedrijven deeleigenaar kunnen worden en daar rendement op krijgen. Om dat voor elkaar te krijgen werkt POB REKS samen met lokale energiecoöperaties.
Naar verwachting is het perspectief voor De Baars en Kattenberg in het eerste kwartaal van 2025 gereed. De gemeenten, het waterschap en POB REKS hopen begin 2026 de integrale gebiedsvisies bestuurlijk te kunnen laten vaststellen.
Aan het bestuurlijke besluit integrale gebiedsvisies op te stellen, ging een verkenning naar de mogelijkheden en beperkingen van wind- en zonne-energie, klimaatadaptatie en de combinatie met andere opgaven in het gebied vooraf.
